وکیل مریم سادات موسوی
۰۱ مرداد ۱۴۰۴
اشتراک گذاری
کلیدواژه‌ها:
قرارداد فرانشیز، امتیازدهنده، امتیازگیرنده، علائم تجاری، کسب و کار
سه سؤال اصلی و کاربردی:
- قرارداد فرانشیز چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟
- چه تعهداتی بین امتیازدهنده و امتیازگیرنده در قرارداد فرانشیز وجود دارد؟
- چگونه از سوءاستفاده یا فسخ ناعادلانه قرارداد فرانشیز جلوگیری کنیم؟
شرح موضوع (مقدمه):
فرانشیز (Franchise) به‌عنوان یکی از ابزارهای توسعه کسب‌وکار، در دهه‌های اخیر رشد چشمگیری داشته است. این مدل قراردادی باعث می‌شود یک برند موفق، با واگذاری امتیاز خود به افراد دیگر، دامنه فعالیتش را گسترش دهد. اما در ایران به دلیل خلأ قانونی مشخص و عدم آگاهی طرفین، اختلافات زیادی میان امتیازدهنده و امتیازگیرنده پیش آمده است.
بحث و بررسی موضوع:
قرارداد فرانشیز نوعی توافق تجاری است که طی آن امتیازدهنده (مالک برند یا سیستم کسب‌وکار) اجازه بهره‌برداری از علائم تجاری، نام تجاری، دستورالعمل‌ها و مدل کسب‌وکار خود را به امتیازگیرنده (شخص متقاضی فعالیت تحت برند) می‌دهد. در این قرارداد، امتیازگیرنده ملزم به پرداخت هزینه اولیه، حق امتیاز دوره‌ای و رعایت استانداردهای عملیاتی تعیین‌شده از سوی امتیازدهنده است.
از آنجا که در قوانین ایران به‌طور مستقیم به قرارداد فرانشیز اشاره نشده، این نوع توافق بیشتر تابع اصول کلی قراردادها (مواد قانون مدنی) و گاهی قوانین حمایت از مصرف‌کننده و رقابت تجاری است. بنابراین لازم است طرفین با دقت، جزئیات مانند محدوده جغرافیایی، مدت قرارداد، آموزش، تبلیغات و موارد فسخ را در قرارداد ذکر کنند تا از بروز اختلافات آینده جلوگیری شود.
پاسخ به سؤالات:
-
قرارداد فرانشیز چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟
قرارداد فرانشیز توافقی است که به موجب آن، امتیازدهنده حق بهره‌برداری از یک سیستم تجاری و علائم تجاری را به امتیازگیرنده می‌دهد. از مزایای آن، شروع کسب‌وکار با پشتوانه برند قوی است. اما معایبی مانند محدودیت در نوآوری و وابستگی شدید به سیاست‌های امتیازدهنده نیز وجود دارد.
-
چه تعهداتی بین امتیازدهنده و امتیازگیرنده در قرارداد فرانشیز وجود دارد؟
امتیازدهنده موظف به آموزش، پشتیبانی و حفظ کیفیت برند است. امتیازگیرنده نیز باید استانداردهای برند را رعایت کند، هزینه‌های تعیین‌شده را بپردازد و به شیوه مورد توافق فعالیت نماید. عدم رعایت این تعهدات می‌تواند موجب فسخ قرارداد شود.
-
چگونه از سوءاستفاده یا فسخ ناعادلانه قرارداد فرانشیز جلوگیری کنیم؟
با تنظیم دقیق قرارداد فرانشیز، تعیین واضح حقوق و تعهدات، شروط فسخ عادلانه، و پیش‌بینی مکانیزم حل اختلاف (مثل داوری) می‌توان از سوءاستفاده جلوگیری کرد. همچنین بهتر است از مشاوره حقوقی تخصصی پیش از امضای قرارداد استفاده شود.
پنج نکته مهم:
- قرارداد فرانشیز باید شفاف و مکتوب بوده و شامل تعهدات دقیق هر دو طرف باشد.
- علائم تجاری یکی از اصلی‌ترین دارایی‌های قرارداد فرانشیز هستند.
- امتیازگیرنده موظف به رعایت استانداردهای کسب‌وکار امتیازدهنده است.
- قرارداد باید شامل بندهای مشخص برای فسخ، آموزش و نظارت باشد.
- بهره‌گیری از مشاور حقوقی در تنظیم قرارداد فرانشیز ضروری است.
.png)
