اشتراک گذاری
گروه حقوقی فرنو
۲۵ اسفند ۱۴۰۳
کلیدواژه‌ها:
ورشکستگی / تاجر / شرکت تجاری / توقف / معاملات ورشکسته
سؤالات:
- در چه شرایطی به شخصی ورشکسته اطلاق می‌گردد؟
- چه اشخاصی مشمول ورشکستگی می‌باشند؟
- وضعیت کسب‌وکار تاجر یا شرکت تجاری بعد از ورشکستگی به چه صورت درمی‌آید؟
مقدمه
برخلاف تصور عمومی که ورشکستگی را پایان فعالیت اقتصادی می‌داند، قانون‌گذار نگاهی حمایتی به شخص ورشکسته دارد. این حمایت با هدف تنظیم منصفانه روابط میان تاجر، طلبکاران و جامعه اقتصادی در قالب قانون تجارت پیش‌بینی شده است. بسیاری از تجار و شرکت‌ها ممکن است به دلایل مختلف دچار توقف در پرداخت دیون شوند که لزوماً به معنای سوءنیت یا تقصیر آن‌ها نیست. هدف از این مقاله، بررسی دقیق این وضعیت، حقوق و تعهدات ورشکسته و نیز فرصتی برای بازگشت قانونی او به چرخه فعالیت اقتصادی است.
چه کسانی مشمول ورشکستگی هستند؟
ورشکستگی تنها مخصوص اشخاصی است که مطابق قانون تجارت، تاجر محسوب می‌شوند. تاجر کسی است که شغل معمول خود را اعمال تجاری قرار داده باشد. بر اساس ماده ۲ قانون تجارت، خرید و فروش اموال منقول به قصد سود، تصدی حمل و نقل، عملیات صرافی، دلالی، حق‌العمل‌کاری، و نمایشگاه‌ها از جمله مصادیق اعمال تجاری است. کارمندی که گهگاه اجناسی را خرید و فروش کند، تاجر محسوب نمی‌شود.
| فعالیت تجاری | توضیح |
| خرید و فروش کالا | خرید اموال (مثل لباس یا گوشی) برای فروش یا اجاره با قصد سود. |
| حمل و نقل | فعالیت در زمینه حمل بار یا مسافر از راه زمین، دریا، یا هوا. |
| دلالی و واسطه‌گری | کمک به انجام معاملات (مثل دلالی املاک یا استخدام کارمند). |
| راه‌اندازی کارخانه | تولید کالا در کارخانه، به شرطی که برای مصرف شخصی نباشد. |
| صرافی و بانکداری | انجام معاملات ارزی یا بانکی. |
| بیمه | ارائه خدمات بیمه (مثل بیمه کشتی یا خودرو). |
تاجر مطابق قانون، وظایفی مانند نگهداری دفاتر تجاری، ثبت نام تجاری، و اعلام ورشکستگی دارد. ورشکستگی حالتی است که در آن تاجر ناتوان از پرداخت دیون خود می‌شود. مطابق ماده ۴۱۲ قانون تجارت، به محض توقف از تأدیه دیون، تاجر موظف است ظرف ۳ روز به دادگاه اعلام ورشکستگی کند.
تأثیر ورشکستگی بر کسب‌وکار
در صورت صدور حکم ورشکستگی، دارایی‌های تاجر تحت مدیریت اداره تصفیه یا مدیر تصفیه قرار می‌گیرد. طلبکاران نمی‌توانند شخصاً به اموال وی تعرض کنند. مزیت این سازوکار در این است که از آشفتگی در رسیدگی به دیون و تضییع حقوق برخی طلبکاران جلوگیری می‌شود.
معاملات تاجر پس از تاریخ صدور حکم ورشکستگی باطل و بی‌اثر تلقی می‌شوند. حتی معاملات پیش از صدور حکم، در صورتی که به قصد فرار از دین یا به زیان طلبکاران باشد، ممکن است ابطال شوند. همچنین با حکم ورشکستگی، تاجر از دخالت در امور مالی خود منع می‌شود تا از هرگونه خسارت بیشتر جلوگیری گردد.
حمایت‌های قانونی و فرصت‌ها
با این حال، قانون حمایت‌هایی نیز برای تاجر ورشکسته در نظر گرفته است. از جمله اینکه پس از پایان تصفیه، وی می‌تواند از دادگاه درخواست اعاده حیثیت تجاری کند.
- اعاده حیثیت تجاری: پس از تسویه بدهی‌ها، تاجر می‌تواند از دادگاه درخواست کند که اعتبار تجاری‌اش بازگردد.
- تنظیم عادلانه روابط: قانون از آشفتگی در پرداخت بدهی‌ها جلوگیری می‌کند و حقوق طلبکاران را به صورت منصفانه بررسی می‌کند.
- فرصت بازگشت: ورشکستگی پایان کار نیست؛ تاجر می‌تواند با رعایت قانون، دوباره فعالیت تجاری خود را آغاز کند.
پاسخ به سوالات:
-
در چه شرایطی به شخصی ورشکسته اطلاق می‌گردد؟
زمانی که تاجر از پرداخت دیون خود متوقف شود و این توقف از سوی دادگاه به‌صورت رسمی تأیید گردد.
-
چه اشخاصی مشمول ورشکستگی می‌باشند؟
صرفاً اشخاصی که قانوناً تاجر محسوب می‌شوند یا شرکت‌هایی که عملیات تجاری انجام می‌دهند.
-
وضعیت کسب‌وکار تاجر یا شرکت تجاری بعد از ورشکستگی به چه صورت درمی‌آید؟
فعالیت وی متوقف می‌شود، اموال او تحت تصفیه قرار می‌گیرد، و پس از تسویه بدهی‌ها، می‌تواند با رعایت قانون، به فعالیت بازگردد.
۵ نکته کلیدی:
- فقط تاجران مشمول ورشکستگی هستند، نه افراد عادی.
- اعلام ورشکستگی باید ظرف ۳ روز از توقف پرداخت دیون انجام شود.
- معاملات پس از تاریخ صدور حکم ورشکستگی باطل‌اند.
- دادگاه می‌تواند با احراز سوءنیت در معاملات پیش از ورشکستگی، آن‌ها را نیز باطل کند.
- پس از تصفیه کامل بدهی‌ها، امکان بازگشت به فعالیت تجاری برای ورشکسته وجود دارد.
.png)
