دفاع ایستاده تمهیدات
با عنایت به اشارات و تاکیدات قانونگذار اصل بر حاکمیت دفاع شفاهی در دادرسی می باشد و شایسته ترین اشاره را مرحوم کشاورز در فصل اول کتاب (دفاع و استدلال شفاهی در دادگاه) داشته که در مقام مجاب کردن قاضی در پذیرش دفاع ایستاده نکات ارزشمندی را بیان می نماید. (که مطالعه کتاب مذکور به جد توصیه می شود.)
اما برای یک دفاع قابل قبول مبتنی بر علم، تجربه و اخلاق چه مقدماتی را می بایست تمهید نمود.
توصیه های راهبردی:
-
تمرین دفاع در دادگاه تمرینی:
برای کاهش استرس جلسه و تقویت استدلالها، موضوع پرونده را با همکار یا وکیلی با تجربه در قالب دادگاه تمرینی مرور کنید. نکات کلیدی، نقاط ضعف و استدلالهای محتمل را یادداشت کرده و خود را برای ارائه دفاعی روان و مطمئن آماده کنید.
-
پیشبینی سناریوهای مختلف:
گزینهها و احتمالات ذهنی را گسترش دهید. با تحلیل سناریوهای ممکن (مانند سؤالات قاضی یا دفاعیات طرف مقابل)، خود را برای رویارویی با روندها و حوادث غیرمنتظره آماده کنید. این آمادگی، انعطاف و اعتمادبهنفس شما را در جلسه افزایش میدهد.
-
بازبینی و تهیه نسخههای لایحه:
لوایح خود را در سه بازه زمانی مختلف (پس از نگارش، چند روز بعد و پیش از جلسه) بازبینی کنید تا اشکالات برطرف شود. سه نسخه از لایحه نهایی تهیه کنید: یکی برای خود، یکی برای ارائه به طرف مقابل و یکی برای محکمه در صورت نیاز.
-
تهیه خلاصه دفاعیات:
نکات اصلی دفاعیات، کلیدواژهها، شماره مواد قانونی و استنادات را بهصورت خوانا و منظم در برگهای یادداشت کنید. این خلاصه، به شما کمک میکند تا در جلسه، استدلالهایتان را سریع، دقیق و با اعتمادبهنفس ارائه دهید.
-
انعطافپذیری در جلسه:
به خود آموزش دهید که استراتژی دفاع را بر اساس جو و شرایط جلسه تنظیم کنید، نه صرفاً پیشفرضهای ذهنی. انعطاف در برابر سؤالات قاضی یا استدلالهای طرف مقابل، شما را به ارائه دفاعی مؤثرتر هدایت میکند.
-
آمادهسازی وسایل و ظاهر:
شب قبل از جلسه، لیستی از وسایل مورد نیاز (مانند مدارک، لوایح، خودکار، دفترچه یادداشت) و لباس حرفهای (مناسب شأن وکالت) تهیه کنید. لیست را چک کرده و همه موارد را آماده کنید تا در روز جلسه با آرامش به دادگاه بروید.
-
مدیریت حضور موکل:
بهجز موارد استثنایی، از همراه آوردن موکل به جلسه خودداری کنید. در صورت ضرورت، موکل را توجیه کنید که اسناد اصلی را همراه داشته باشد، به قاضی و اصحاب دعوا احترام بگذارد و کاملاً با شما هماهنگ باشد تا از رفتارهای غیرحرفهای جلوگیری شود.
-
برنامهریزی زمانی و آشنایی با شعبه:
برنامه خود را طوری تنظیم کنید که 20 تا 30 دقیقه زودتر در محل دادگاه حاضر باشید. اگر با شعبه یا آدرس آن آشنا نیستید، پیش از روز جلسه، یکبار به محل مراجعه کنید تا با مسیر، جو حاکم و فضای شعبه آشنا شوید.
-
تمرین آداب حضور در دادگاه:
پیش از جلسه، آداب ورود، نحوه ایستادن، لحن سخن و احترام به قاضی را تمرین کنید. ایستادن با اعتمادبهنفس، نگاه مستقیم و لحن محترمانه اما قاطع، تأثیر مثبتی بر قاضی و روند دادرسی میگذارد.
-
مطالعه دقیق پرونده:
پیش از جلسه، تمام اسناد، مدارک و استنادات قانونی پرونده را بهدقت مطالعه کنید. تسلط کامل بر جزئیات، شما را برای پاسخ به سؤالات قاضی یا چالشهای طرف مقابل آماده میکند و دفاعتان را مستدلتر میسازد.
-
کنترل استرس و حفظ آرامش:
تکنیکهای تنفس عمیق، مدیتیشن کوتاه یا جملات انگیزشی را پیش از جلسه تمرین کنید. آرامش روانی، به شما کمک میکند تا با تمرکز و اعتمادبهنفس، دفاعی قوی و منطقی ارائه دهید.
-
رعایت زمانبندی در دفاع:
دفاعیات خود را کوتاه، دقیق و متمرکز نگه دارید. از تطویل کلام یا ارائه مطالب غیرضروری پرهیز کنید، زیرا این کار احترام به وقت قاضی و شأن حرفهای وکالت را نشان میدهد.
-
مشورت با وکلای با تجربه:
پیش از جلسه، با وکلای باتجربه درباره استراتژی دفاع، نکات کلیدی و نحوه ارائه استدلالها مشورت کنید. تجربیات آنها، بینش ارزشمندی برای بهبود عملکرد شما در دفاع ایستاده فراهم میکند.
-
ضبط نکات پس از جلسه:
پس از جلسه، نکات مهم، سؤالات قاضی، نقاط ضعف و قوت دفاع خود را یادداشت کنید. این کار، به شما کمک میکند تا در جلسات بعدی، عملکرد بهتری داشته باشید و از تجربیات گذشته درس بگیرید.
نتیجهگیری
تمهیدات دقیق، وکیل را به دفاعی قوی، منسجم و اقناعی هدایت میکند. این راهکارها، شانس موفقیت در دادگاه را افزایش داده و شأن حرفه وکالت را حفظ میکند.