گروه حقوقی فرنو
۲۶ تیر ۱۴۰۴
اشتراک گذاری
کلیدواژه‌ها:
(پولشویی / مبارزه با پولشویی / حقوق ایران / جرایم مالی / شفافیت مالی)
سؤالات:
- پولشویی چیست و شامل چه مراحلی می‌شود؟
- قوانین و مقررات اصلی مبارزه با پولشویی در حقوق ایران کدامند؟
- روش‌ها و نهادهای مقابله با پولشویی در ایران چگونه عمل می‌کنند؟
پولشویی (Money Laundering) فرآیندی است که طی آن عواید حاصل از فعالیت‌های مجرمانه (مانند قاچاق مواد مخدر، فساد، کلاهبرداری، تروریسم و...) به گونه‌ای وارد چرخه مالی قانونی کشور می‌شوند که منشأ غیرقانونی آنها پنهان شده و ظاهری مشروع پیدا کنند. هدف اصلی پولشویی، پاک کردن پول‌های کثیف و ادغام آنها در اقتصاد رسمی است تا مجرمان بتوانند بدون نگرانی از پیگرد قانونی، از این دارایی‌ها استفاده کنند. این فرآیند معمولاً شامل سه مرحله اصلی است: جایگذاری (Placement)، لایه‌گذاری (Layering) و یکپارچه‌سازی (Integration). در مرحله جایگذاری، پول نقد حاصل از جرم وارد سیستم مالی می‌شود. در مرحله لایه‌گذاری، با انجام تراکنش‌های پیچیده و متعدد، ردپای منشأ پول پنهان می‌شود. و در مرحله یکپارچه‌سازی، پول شسته‌شده به گونه‌ای وارد اقتصاد مشروع می‌شود که به نظر می‌رسد از فعالیت‌های قانونی به دست آمده است. پولشویی نه تنها به اقتصاد ملی آسیب می‌رساند و موجب بی‌ثباتی مالی می‌شود، بلکه به تأمین مالی تروریسم و سایر جرایم سازمان‌یافته نیز کمک می‌کند.
نکات مهم در خصوص پولشویی در حقوق ایران:
-
قانون مبارزه با پولشویی:
اصلی‌ترین سند قانونی در ایران برای مبارزه با پولشویی، "قانون مبارزه با پولشویی" مصوب سال ۱۳۸۶ و اصلاحات بعدی آن است که به تعریف جرم، تعیین مجازات‌ها و وظایف نهادهای ذیربط می‌پردازد.
-
شورای عالی مبارزه با پولشویی:
این شورا، که بالاترین مرجع سیاست‌گذاری و هماهنگی در زمینه مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم در ایران است، وظیفه تدوین راهبردها و نظارت بر اجرای آنها را بر عهده دارد.
-
واحدهای اطلاعات مالی (FIU):
در ایران، "مرکز اطلاعات مالی و مبارزه با پولشویی" (FIU) مسئول دریافت، تحلیل و انتشار گزارش‌های تراکنش‌های مشکوک به نهادهای قضایی و انتظامی است.
-
تکالیف اشخاص مشمول:
بانک‌ها، مؤسسات مالی و اعتباری، صرافی‌ها، وکلا، سردفتران و سایر اشخاص حقوقی و حقیقی که در معرض پولشویی هستند، موظف به رعایت مقررات شناسایی مشتری، گزارش‌دهی تراکنش‌های مشکوک و نگهداری سوابق هستند.
-
همکاری بین‌المللی:
ایران به منظور مقابله مؤثر با پولشویی، در چارچوب‌های بین‌المللی مانند گروه ویژه اقدام مالی (FATF) تلاش‌هایی برای همکاری و تطبیق قوانین خود با استانداردهای جهانی انجام داده است.
پاسخ به سؤالات:
-
پولشویی چیست و شامل چه مراحلی می‌شود؟
پولشویی فرآیندی است که طی آن عواید حاصل از فعالیت‌های مجرمانه، مشروعیت قانونی پیدا می‌کنند. این فرآیند شامل سه مرحله اصلی است: جایگذاری (Placement) که ورود پول کثیف به سیستم مالی است؛ لایه‌گذاری (Layering) که با تراکنش‌های پیچیده، منشأ پول پنهان می‌شود؛ و یکپارچه‌سازی (Integration) که پول شسته‌شده وارد اقتصاد مشروع می‌شود.
-
قوانین و مقررات اصلی مبارزه با پولشویی در حقوق ایران کدامند؟
اصلی‌ترین قانون، "قانون مبارزه با پولشویی" مصوب ۱۳۸۶ و اصلاحات بعدی آن است. علاوه بر این، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی این قانون، مصوبات شورای عالی مبارزه با پولشویی، و برخی مواد مرتبط در قانون مجازات اسلامی و سایر قوانین نیز در این زمینه کاربرد دارند.
-
روش‌ها و نهادهای مقابله با پولشویی در ایران چگونه عمل می‌کنند؟
روش‌ها شامل الزام به شناسایی کامل مشتریان (KYC)، نظارت بر تراکنش‌های مشکوک و گزارش‌دهی آنها به مرکز اطلاعات مالی (FIU)، وضع مجازات‌های کیفری و مالی برای پولشویان، و آموزش و افزایش آگاهی در بخش‌های مختلف اقتصادی است. نهادهای اصلی نیز شامل شورای عالی مبارزه با پولشویی، مرکز اطلاعات مالی و مبارزه با پولشویی (FIU)، بانک مرکزی، سازمان بورس و اوراق بهادار، و قوه قضائیه هستند.
۵ نکته کلیدی:
- پیشگیری اولویت دارد: بهترین راهکار، پیشگیری از ورود پول‌های کثیف به سیستم مالی از طریق نظارت دقیق و قوانین سخت‌گیرانه است.
- نقش بانک‌ها: بانک‌ها و مؤسسات مالی به عنوان دروازه‌های اصلی ورود پول، نقش حیاتی در شناسایی و گزارش‌دهی تراکنش‌های مشکوک دارند.
- آموزش مستمر: آموزش کارکنان نهادهای مالی و حقوقی در زمینه شناسایی الگوهای پولشویی، بسیار مهم است.
- همکاری‌های فرامرزی: ماهیت بین‌المللی پولشویی، لزوم همکاری‌های قضایی و اطلاعاتی با سایر کشورها را ایجاب می‌کند.
- به‌روزرسانی قوانین: با توجه به تغییر روشهای پولشویی، قوانین و مقررات باید به طور مداوم به‌روزرسانی شوند تا کارایی خود را حفظ کنند.
.png)
