عدم امکان صدور دستور فروش منافع یا سرقفلی در املاک مشاع: بررسی حقوقی و دفاع وکیل خوانده
در فرآیند رسیدگی به درخواست صدور دستور فروش سرقفلی یا منافع مشاع یک ملک استیجاری، چنانچه وکیل خوانده در جریان این دعوا قرار گیرد و دادگاه نیز تصمیم به تشکیل جلسه رسیدگی بگیرد، وکیل میتواند دفاع مؤثری جهت رد خواسته خواهان مطرح کند.
مبنای قانونی فروش املاک مشاع
بر اساس قانون افراز و فروش املاک مشاع، در مواردی که امکان افراز عین مشاع (مانند آپارتمان یا زمین) وجود نداشته باشد، دادگاه میتواند دستور فروش ملک را صادر نماید. با این حال، این حکم استثنایی بوده و تفسیر موسّع آن مجاز نیست. بدیهی است که قانونگذار، تنها در مورد عین مشاع (یعنی ملک فیزیکی) چنین اختیاری را برای دادگاه قائل شده، نه در مورد منافع مشاع یا سرقفلی ملک.
عدم قابلیت تسری حکم به منافع یا سرقفلی
درخواست صدور دستور فروش سرقفلی یا منافع ملک، خارج از شمول مقررات مذکور است؛ چرا که سرقفلی و منافع ملک، متعلق به اجاره یا قراردادهای تبعی است و در زمره اموال غیرعینی قرار میگیرد. الزام یکی از شرکای مشاع به فروش سهم خود از منافع یا سرقفلی، در واقع به معنای تحمیل اراده قضایی بر اراده حاکمیتی و شخصی مالک است که از منظر حقوقی فاقد وجاهت قانونی است.
اراده طرفین در انتقال منافع
انتقال منافع یا سرقفلی، ماهیتی قراردادی دارد و متکی به قصد و رضای طرفین است. بنابراین، حتی اگر خواهان مدعی عدم امکان استفاده مشترک از منافع باشد، باز هم صدور دستور فروش از سوی دادگاه فاقد مبنای قانونی خواهد بود. در چنین مواردی، وکیل خوانده میتواند با استناد به این اصول، از دادگاه تقاضای رد دعوای خواهان را بنماید.