اشتراک گذاری
گروه حقوقی فرنو
۱۱ خرداد ۱۴۰۴
کلیدواژه‌ها:
دعوای ضرر و زیان / قرارداد / خسارت ناشی از نقض قرارداد / مسئولیت قراردادی / مطالبه خسارت
سؤالات:
- چه زمانی می‌توان بابت ضرر و زیان ناشی از قرارداد اقامه‌ی دعوا کرد؟
- چه مدارکی برای اثبات خسارت در دعوای قراردادی نیاز است؟
- دادگاه چگونه میزان خسارت ناشی از نقض قرارداد را تعیین می‌کند؟
در بسیاری از روابط تجاری و مدنی، پیش‌بینی نقض تعهدات قراردادی و جبران خسارات ناشی از آن امری ضروری است. تاریخچه‌ی دعاوی ضرر و زیان قراردادی نشان می‌دهد که با افزایش پیچیدگی معاملات، اهمیت اثبات خسارت و شیوه‌ی طرح صحیح دعوا دوچندان شده است. یکی از مشکلات رایج، فقدان مستندات کافی در هنگام اقامه‌ی دعواست.
مطابق اصول حقوقی، چنانچه یکی از طرفین قرارداد به تعهدات خود عمل نکند یا ناقص عمل کند و این امر موجب ورود خسارت به طرف دیگر شود، ذی‌نفع می‌تواند برای جبران خسارت ناشی از نقض قرارداد اقامه‌ی دعوا نماید. این دعوا تحت عنوان دعوای ضرر و زیان ناشی از قرارداد مطرح می‌شود. برای اثبات حقانیت، وجود قرارداد معتبر، اثبات تخلف طرف مقابل، وقوع ضرر، و رابطه‌ی مستقیم بین تخلف و ضرر ضروری است. مستنداتی مانند قرارداد مکتوب، مکاتبات، فاکتورها و شهادت شهود می‌تواند نقش کلیدی ایفا کند. در مواردی هم در قرارداد شرط شده است که خسارت مشخصی برای نقض پیش‌بینی شود (وجه التزام). اگر چنین شرطی نباشد، دادگاه میزان واقعی خسارت را با ارزیابی اوضاع و احوال تعیین می‌کند.
پاسخ به سؤالات:
- چه زمانی می‌توان بابت ضرر و زیان ناشی از قرارداد اقامه‌ی دعوا کرد؟
زمانی که یکی از طرفین به تعهدات قراردادی خود عمل نکند یا ناقص عمل کند و در نتیجه خسارتی به طرف مقابل وارد شود، می‌توان دعوا مطرح کرد.
- چه مدارکی برای اثبات خسارت در دعوای قراردادی نیاز است؟
قرارداد کتبی یا مستند، مدارک اثبات نقض تعهد (مثل نامه‌نگاری‌ها، ایمیل‌ها، شهادت شهود) و مدارک نشان‌دهنده‌ی وقوع خسارت (مثل فاکتورهای هزینه، ارزیابی‌های رسمی) نیاز است.
- دادگاه چگونه میزان خسارت ناشی از نقض قرارداد را تعیین می‌کند؟
اگر در قرارداد وجه التزام تعیین شده باشد، بر همان مبنا حکم می‌دهد. اگر چنین شرطی نباشد، دادگاه براساس مدارک ارائه شده، میزان واقعی خسارت وارده را با در نظر گرفتن عرف و اوضاع و احوال تعیین می‌کند.
۵ نکته مهم:
- اثبات خسارت بدون ارائه‌ی مدارک معتبر بسیار دشوار است؛ مستندسازی دقیق پیش از بروز اختلاف اهمیت زیادی دارد.
- در برخی قراردادها، تعیین وجه التزام می‌تواند فرآیند مطالبه‌ی خسارت را بسیار سریع‌تر کند.
- وجود رابطه‌ی مستقیم بین تخلف و ضرر (رابطه‌ی سببیت) برای پذیرش دعوا ضروری است.
- امکان دارد در صورت اثبات تقصیر طرف مقابل، خسارت مازاد نیز مطالبه شود (مثل خسارت معنوی یا تأخیر در پرداخت).
- مراجعه به وکیل متخصص قراردادها می‌تواند از بروز اشتباهات اساسی در فرآیند اقامه‌ی دعوا جلوگیری کند.
.png)
