اشتراک گذاری
گروه حقوقی فرنو
۱۱ تیر ۱۴۰۴
کلیدواژه‌ها:
(افراز ملک / ملک موروثی / دعوای افراز / انحصار وراثت / تقسیم ترکه)
سؤالات:
- دعوای افراز ملک موروثی چیست و چه زمانی مطرح می‌شود؟
- چه شرایطی برای طرح دعوای افراز وجود دارد؟
- در چه مواردی دادگاه حکم به فروش ملک به‌جای افراز می‌دهد؟
در میان اموال باقی‌مانده از متوفی، املاک مشاعی معمولاً از مهم‌ترین موارد اختلاف میان وراث محسوب می‌شود. هنگامی که یک یا چند وارث خواستار تقسیم عینی ملک باشند ولی دیگران همکاری نکنند، دعوای افراز ملک موروثی مطرح می‌شود. افراز به معنای تفکیک سهم مشاعی هر شریک (یا وارث) است و در صورت امکان فیزیکی، دادگاه آن را انجام می‌دهد. اما در صورت غیرقابل‌افراز بودن، ملک به فروش گذاشته شده و ثمن آن بین وراث تقسیم می‌شود.
افراز ملک مشاعی در قانون ثبت و قانون مدنی پیش‌بینی شده است. بر اساس ماده ۵۹۸ قانون مدنی، هر شریک می‌تواند تقاضای افراز سهم خود را از سایر شرکا داشته باشد، مگر اینکه تقسیم موجب ضرر به سایرین یا ملک غیرقابل افراز باشد.
در خصوص املاک موروثی، پس از اخذ گواهی انحصار وراثت، هر یک از وراث می‌تواند با ارائه دادخواست، تقاضای افراز ملک مشاعی را مطرح کند. این دادخواست باید در دادگاه محل وقوع ملک ثبت شود.
نکات مهم در خصوص افراز:
- اگر ملک سابقه ثبت داشته باشد و تمامی شرکا دارای سند رسمی باشند، مرجع رسیدگی اداره ثبت است.
- اگر ملک ثبت نشده یا یکی از شرکا فاقد سند رسمی باشد، مرجع رسیدگی دادگاه عمومی (خانواده) است.
- اگر ملک قابل افراز باشد، دادگاه با جلب نظر کارشناس، نقشه تفکیکی را تأیید و افراز را اجرا می‌کند.
- اگر قابل افراز نباشد، دادگاه حکم به عدم امکان افراز داده و سپس می‌توان با دادخواست فروش، اقدام به فروش ملک نمود.
در صورتی که یکی از وراث با افراز مخالف باشد، مخالفت او مانع رسیدگی نیست و سایرین می‌توانند به‌صورت یک‌طرفه درخواست افراز کنند.
پاسخ به سؤالات:
- دعوای افراز ملک موروثی چیست و چه زمانی مطرح می‌شود؟
در مواردی که ملک مشاع بین وراث قابل تقسیم باشد و یکی از آن‌ها خواستار تفکیک سهم خود باشد، دعوای افراز مطرح می‌شود.
- چه شرایطی برای طرح دعوای افراز وجود دارد؟
وجود ملک مشاع، تعلق قانونی به وراث، ارائه گواهی انحصار وراثت، و سابقه ثبت یا سند معتبر.
- در چه مواردی دادگاه حکم به فروش ملک به‌جای افراز می‌دهد؟
در صورتی که ملک قابل تقسیم فیزیکی نباشد (مثلاً آپارتمان کوچک) یا تفکیک موجب ضرر جدی به ارزش ملک شود.
۵ نکته کلیدی:
- اگر ملک ثبت‌شده و شرکا دارای سند رسمی باشند، ابتدا باید به اداره ثبت مراجعه کرد.
- دادخواست افراز باید همراه با مدارکی مانند گواهی انحصار وراثت و سند ملک باشد.
- کارشناسی و نقشه تفکیکی در روند افراز نقش کلیدی دارد.
- حکم عدم افراز مانع از تقسیم نیست و امکان فروش قانونی ملک وجود دارد.
- فروش ملک غیرقابل‌افراز از طریق مزایده رسمی و با نظارت دادگاه انجام می‌شود.
.png)
