اشتراک گذاری
گروه حقوقی فرنو
۱۳ تیر ۱۴۰۴
کلیدواژه‌ها:
(انتقال چک / انتقال سفته / ظهرنویسی / چک صیادی / مسئولیت تضامنی)
سؤالات:
- شرایط و روش قانونی انتقال سفته چیست؟
- انتقال چک صیادی چگونه انجام می‌شود و چه محدودیت‌هایی دارد؟
- چه مسئولیت‌هایی متوجه انتقال‌دهنده و انتقال‌گیرنده در اسناد تجاری است؟
اسناد تجاری مانند چک و سفته امکان انتقال به غیر را دارند، اما با اجرای قانون جدید چک و راه‌اندازی سامانه صیاد، شرایط انتقال چک تفاوت‌هایی با گذشته پیدا کرده است. آگاهی از روش‌های قانونی انتقال این اسناد و مسئولیت‌هایی که در پی دارد، برای طرفین معامله ضروری است. در این مقاله، به مقایسه وضعیت حقوقی انتقال چک صیادی و سفته و بایسته‌های قانونی آن می‌پردازیم.
انتقال سفته طبق قانون تجارت
مطابق ماده ۳۰۹ قانون تجارت، سفته همانند چک از جمله اسناد تجاری است و قابلیت ظهرنویسی و انتقال به غیر را دارد.
روش انتقال سفته:
- با ظهرنویسی (نوشتن پشت سفته) توسط دارنده فعلی
- درج عبارت «به آقای ... واگذار شد» + امضاء
- بدون تشریفات خاص دیگر
آثار حقوقی انتقال سفته:
- دارنده جدید همان حقوق دارنده قبلی را دارد
- امکان استفاده از ضمانت تضامنی علیه تمام ظهرنویسان قبلی
- در صورت عدم پرداخت، می‌توان علیه تمام مسئولان سفته (صادرکننده، ضامن، ظهرنویس‌ها) دعوا طرح کرد
- واخواست سفته برای حفظ مسئولیت تضامنی الزامی است (در مهلت قانونی)
انتقال چک صیادی طبق قانون جدید چک
مطابق اصلاحیه قانون صدور چک (۱۳۹۷)، چک‌های جدید صیادی فقط از طریق سامانه صیاد قابل انتقال هستند و انتقال فیزیکی یا ظهرنویسی پشت چک اعتبار ندارد.
روش انتقال چک صیادی:
- ورود به سامانه صیاد از طریق اپلیکیشن بانک، همراه‌بانک، یا اپ‌های مجاز
- ثبت مشخصات انتقال‌گیرنده (نام، کد ملی، شماره شبای بانکی)
- انتقال چک در سامانه → انتقال‌گیرنده باید چک را تأیید کند
- تا زمانی که انتقال‌گیرنده تأیید نکند، انتقال کامل نمی‌شود
آثار حقوقی انتقال چک صیادی:
- تنها پس از ثبت و تأیید در سامانه، دارنده جدید حق قانونی برای وصول یا شکایت دارد
- بدون ثبت، حتی با در دست داشتن فیزیکی چک، دارنده هیچ حقی ندارد
- ظهرنویسی دستی پشت چک صیادی بی‌اعتبار است
- دارنده جدید می‌تواند اقدامات قانونی مانند تقاضای صدور اجرائیه، طرح دعوا یا مطالبه خسارت تأخیر را داشته باشد
📌 مقایسه مسئولیت انتقال‌دهنده در چک و سفته:
سفته
- موضوع: سفته
- نوع انتقال: ظهرنویسی سنتی
- مسئولیت ظهرنویس: تضامنی در انتقال رسمی
- حق دارنده جدید: کامل
- امکان اعتراض به عدم پرداخت: از طریق واخواست
چک صیادی
- موضوع: چک صیادی
- نوع انتقال: فقط از طریق سامانه صیاد
- مسئولیت ظهرنویس: مسئولیت تضامنی ندارد مگر تضمین‌شده باشد
- حق دارنده جدید: در صورت ظهرنویسی فقط پس از ثبت و تأیید
- امکان اعتراض به عدم پرداخت: از طریق برگشت در سامانه و ثبت شکایت
پاسخ به سؤالات:
- شرایط و روش قانونی انتقال سفته چیست؟
با ظهرنویسی پشت سفته و امضاء، سفته به شخص ثالث منتقل می‌شود و انتقال‌گیرنده می‌تواند علیه همه مسئولان قبلی اقدام کند.
- انتقال چک صیادی چگونه انجام می‌شود و چه محدودیت‌هایی دارد؟
فقط از طریق سامانه صیاد با ثبت مشخصات گیرنده و تأیید نهایی توسط او، قابل انتقال است. ظهرنویسی فیزیکی بی‌اعتبار است.
- چه مسئولیت‌هایی متوجه انتقال‌دهنده و انتقال‌گیرنده در اسناد تجاری است؟
در سفته، انتقال‌دهنده همچنان مسئول تضامنی است؛ اما در چک صیادی، انتقال فقط با ثبت رسمی معتبر است و انتقال‌دهنده اگر ضامن نباشد، مسئولیتی ندارد.
۵ نکته کلیدی:
انتقال چک صیادی بدون ثبت در سامانه، از نظر قانونی باطل است.
سفته به‌راحتی با ظهرنویسی منتقل می‌شود و انتقال‌گیرنده حق رجوع به همه مسئولان قبلی را دارد.
در چک صیادی، تنها دارنده ثبت‌شده در سامانه دارای حق قانونی است.
در صورت انتقال چک صیادی بدون ثبت، دعوای حقوقی و کیفری ممکن نیست.
توصیه می‌شود برای هر نوع انتقال چک یا سفته، مشاوره حقوقی دریافت شود تا از تضییع حقوق جلوگیری شود.
.png)
