کلیدواژهها:
(شرکت تضامنی / شرکت با مسئولیت محدود / شرکت سهامی / مسئولیت شرکا / مسئولیت قانونی)
سؤالات:
- تفاوت مسئولیت شرکا در شرکت تضامنی، مسئولیت محدود و سهامی چیست؟
- در چه شرایطی شرکای یک شرکت شخصاً مسئول دیون میشوند؟
- آیا امکان رجوع طلبکاران به اموال شخصی شرکا وجود دارد؟
یکی از مهمترین تفاوتها میان انواع شرکتهای تجاری، در میزان و نوع مسئولیت شرکای آنها در قبال بدهیهای شرکت است. شناخت این مسئولیتها نه تنها برای شرکا، بلکه برای طلبکاران، سرمایهگذاران و حتی مدیران بسیار اهمیت دارد. در این مقاله، به بررسی مسئولیت قانونی شرکا در سه نوع رایج از شرکتهای تجاری میپردازیم: تضامنی، با مسئولیت محدود و سهامی.
🔹 ۱. شرکت تضامنی: مسئولیت نامحدود و شخصی
مطابق ماده ۱۱۶ قانون تجارت، «در شرکت تضامنی، اگر دارایی شرکت برای پرداخت قروض کافی نباشد، هریک از شرکا مسئول پرداخت تمام قروض شرکت است.»
ویژگیهای مسئولیت در شرکت تضامنی:
- مسئولیت نامحدود و تضامنی است
- طلبکار میتواند به هر یک از شرکا برای تمام بدهیها رجوع کند
- در صورت ورشکستگی شرکت، اموال شخصی شرکا نیز ممکن است توقیف شود
- خروج شریک یا ورود شریک جدید، باید رسماً اعلام و در روزنامه آگهی شود، در غیر اینصورت مسئولیت باقی میماند
🔹 ۲. شرکت با مسئولیت محدود: مسئولیت محدود به میزان سهمالشرکه
مطابق ماده ۹۴ قانون تجارت، «در شرکت با مسئولیت محدود، مسئولیت هریک از شرکا فقط تا میزان سرمایهای است که در شرکت گذاشتهاند.»
ویژگیهای مسئولیت در شرکت با مسئولیت محدود:
- شرکا در برابر بدهیهای شرکت، فقط تا میزان سرمایهای که آوردهاند مسئولند
- طلبکاران حق رجوع به اموال شخصی شرکا را ندارند
- شرکت دارای شخصیت حقوقی مستقل است
- ورود و خروج شریک بدون رضایت دیگران و بدون تشریفات، ممکن نیست
🔹 ۳. شرکت سهامی (خاص یا عام): مسئولیت سهامداران به میزان سهام
طبق ماده ۱ لایحه اصلاح قانون تجارت، «شرکت سهامی شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنهاست.»
ویژگیهای مسئولیت در شرکت سهامی:
- سهامداران فقط تا مبلغ اسمی سهام خود مسئولاند
- اموال شرکت تنها وثیقه طلب طلبکاران است
- شخصیت حقوقی شرکت مستقل از شخصیت سهامداران است
- مسئولیت مدیران در صورت تخلف یا سوء مدیریت، ممکن است جداگانه مطرح شود
پاسخ به سؤالات:
- تفاوت مسئولیت شرکا در شرکت تضامنی، مسئولیت محدود و سهامی چیست؟
در شرکت تضامنی، مسئولیت نامحدود و شخصی است؛ در مسئولیت محدود، تا میزان سرمایه شریک؛ و در سهامی، تا مبلغ اسمی سهام.
- در چه شرایطی شرکای یک شرکت شخصاً مسئول دیون میشوند؟
در شرکت تضامنی و در صورت عدم کفایت دارایی شرکت؛ در شرکتهای دیگر فقط در صورت تقلب، تخلف یا پرداخت نکردن سرمایه تعهدشده.
- آیا امکان رجوع طلبکاران به اموال شخصی شرکا وجود دارد؟
در شرکت تضامنی: بله؛ در شرکت با مسئولیت محدود و سهامی: فقط در موارد خاص مانند تقلب یا سوء استفاده از شخصیت حقوقی شرکت.
۵ نکته کلیدی:
- نوع شرکت، حدود مسئولیت شرکا را تعیین میکند.
- در شرکت تضامنی، خطر مالی شرکا بسیار بالاست.
- در شرکت با مسئولیت محدود و سهامی، مسئولیت شرکا محدود به آورده است.
- تقلب، سوء مدیریت یا تخلف در اداره شرکت میتواند باعث مسئولیت شخصی شرکا یا مدیران شود.
- انتخاب نوع شرکت تجاری باید آگاهانه و با شناخت ریسکهای حقوقی صورت گیرد.